V etap – Zabytki miasta Poznania

Witamy serdecznie w piątym – ostatnim już etapie projektu pt: ” Wędrówki z bocianem po Polsce”. Mimo wielu planów nie udalo nam się zorganizować wycieczki do Poznania… a to termin nie pasował naszej młodzieży, a to tuz tuz w Szwecji rozpoczynają się wakacje, i tak prawie każdy z nas będzie w Polsce… Jednym słowem bardzo trudno było wszystkim dogodzić… W tej sytuacji przygotowaliśmy prezentacje zabytków Poznania. Dzięki technologii i programom udało nam się przenieść na chwile do Poznania- co widać na niektórych zdjęciach! Zapraszamy również do obejrzenia filmu o zabytkach Poznania pt:  ” Walk in Poznań”.

Prezentacja zabytków Poznania

Ten pokaz slajdów wymaga włączonego JavaScript.

Film pt:”Walk in Poznań”

Opowiadania, wiersze o bocianie

Nie wiem, czy pamiętacie, ale bocian Bożydar towarzyszył nam często w czasie realizacji naszego bocianiego projektu. Wspólnie z cala grupa nazwaliśmy go Bożydar. Bożydar brał udział w najciekawszych wydarzeniach poznańskich, smakował kuchnie poznańską, zwiedzał z nami zabytki poznańskie. Za każdym razem towarzyszyły mu rożne przygody.

*

Bożydar latał nad poznańską Malta. Właśnie odbywał się tam jak co roku festiwal teatralny Malta. Bożydar przysiadł na trawie. Przypatrywał się uważnie wszystkim wydarzeniom. Patrzył jak aktorzy przygotowują się do spektaklu. Nagle nie zauważył, kiedy i w jaki sposób, został wciągnięty do spektaklu. Aktorzy zaproponowali mi role w ich sztuce. Bożydar miał latać i klekotać w czasie spektaklu, czyli tak naprawdę bociek robił to co najlepiej potrafi robić. Ta sztuka była premiera i nazywała się „Lot nad bocianim gniazdem”.  Sztuka ta obiegła sławą cały świat.

*

Niestety w poznańskiej kuchni nie ma dla ciebie boćku -Bożydarze, takiej potrawy która zasmakowałaby tobie w 100%. Nic bowiem nie składa się z żab, ni z pędraków…Lepiej ty boćku polec do Francji-tam w kuchni francuskiej żab jest pod dostatkiem. Bocian Bożydar nie zasmucił się. Na odmianę posmakował zupę krwista-czernine, a na deser zjadł piec placków ziemniaczanych /plindze/, bo tylko te potrawy mówiąc gwara poznańska „podeszły mu”! Bożydar sprawiał wrażenie zadowolonego!

*

Bocian w centrum!

Nad Poznańską Fara widziano bociana,

Który krążył już w tej okolicy od rana.

Rzecz to niesłychana

Spotkać w centrum bociana….

A później widziano go na starym rynku,

Jak z gołębiami spacerował po murowanym budynku

Pisali o tym w wielkopolskiej gazecie,

Ze nigdzie indziej na świecie

Tyle boćków co w Polsce nie znajdziecie!

*

O bocianie

Nasz bocian biały

Zna przecież świat cały.

Bo gdy zimno w naszym kraju poczuje,

Wtedy z Polski wylatuje,

Wtedy leci do Afryki

Posmakować inne smakołyki.

Już nie odżywia się żabkami,

Ale może krewetkami (…)?

Kto to wie,

Przecież bociek nie mówi , tylko kle, kle kle….

Nikt mu tego nie zazdrości,

Tak stale latać i u innych państw gościć!

Lecz i my tak wiemy,

Ze bocian biały

Jest symbolem polskiej chwały,

To tutaj jest jego kraj ukochany,

Do którego wraca wiosna uradowany.

*

Czego dowiedzieliśmy sie o bocanach?

1. Bocian bialy jest ptakiem chronionym.
2. Zamieszkuje tereny środkowej i wschodniej Europy, ale również i półwysep  Pirenejski i Bałkański, polnocna Afryke, Azje Mniejsza i srodkowa.
3. Bocian ma 100 cm dl i 200 cm rozpiętości
4. Bociany występują na nizinach podmokłych i wilgotnych-najwiecej w Polsce wschodniej
5. Gniazda buduja na drzewach, kominach i slupach
6. Żywią sie drobnymi bezkręgowcami, rybami, plazami, małymi gadami i gryzoniami.

*

Ciekawostki:

Słowa bocian przetłumaczone na inne jezyki:

łacina	ciconia
włoski	cigogna
francuski	cigogne
kataloński	cigonya
kastylijski (hiszpański)	cigüeña
portugalski	cegonha
duński	stork
norweski	stork
szwedzki	stork
islandzki	storkur
niemiecki	storch
łotewski	starkis
słoweński	ątorklja
czeski	čáp
fiński	haikara
węgierski	gólya
holenderski	ooievaar
rumuński	barză
serbski	roda
litewski	gandras
estoński	toonekurg
słowacki	bocian
angielski	stork
szkocki	corra
irlandzki	corr
rosyjski	аист (aist)
białoruski	бусел (busieł)
ukraiński	лелека (lielieka)
bułgarski	шъркел (szczyrkel)
hebrajski	(hesidah)
grecki	πελαργος (pelargos)
chiński	(guan)
japoński	(koo-no-tori)

Przysłowia o bocianie:

lato, jesień, zima, niech was w gnieździe bocian trzyma i niech wiosnę rozpoczyna.

Jak przylecą żurawie, bierz się do grochu prawie; jak przylecą bociany, pierwszy zagon zasiany.

Na jednej łące wół trawy patrzy, a bocian żaby.

Wykorzystaliśmy informacje zawarte na stronie internetowej:

http://bocian.polska.pl

IV etap – kuchnia regionalna WSTĘP

Każdy region w Polsce posiada swoje specjały kulinarne. Dla kuchni Wielkopolskiej ważny był wiek XIX. Wtedy główną role w kuchni wielkopolskiej odgrywały potrawy przygotowane z ziemniaków, zwanymi inaczej po poznansku – pyrami!

To właśnie potrawy przygotowane z ziemniaków i maki były podstawa pożywienia Poznaniaków!

Do popularnych dań należały m.in.: zupa z ziemniaków zwana inaczej „ślepymi rybami” czy „rzadkie pyrki”, pyry z gzikiem, placki ziemniaczane (plyndze), oraz pokrojone na ukos kluski z ziemniaków i maki zwane szagowkami, pyzy drożdżowe zwane kluchami na łańcuchu lub parowcami, bo gotuje się je na parze, modra kapusta (czerwona). Na przystawki serwuje się galaretkę z mięsa czyli po prostu zimne nóżki, zwane galartem.

Na deser popularne sa drożdżówki-czyli szneka z glancem!, a w dzień Niepodległości Poznaniacy piecza rogale swietomarcinskie! a w ostatni dzień karnawału (po poznansku podkoziolek) przygotowują faworki(chruściki)!!!

Przygotowaliśmy również kilka przepisów kuchni poznańskiej! Ponadto wspólnie z cala grupa ugotowaliśmy kilka tradycyjnych potraw w szkolnej kuchni w Nyalundenskolan!

Zapraszamy do obejrzenia naszego filmu podczas gotowania!

Na końcu przygotowaliśmy słowniczek gawry poznańskiej dotyczący terminologii kulinarnej!

Jak pracowaliśmy….

Przepisy

Zdjęcia niektórych poznańskich specjałów kulinarnych

Szneka z glancem

rogale marcinskie

faworki, chrusciki

placki ziemniaczane

lech premium

kopyta z modra kapusta

golonka

czernina

galart

Źródła:

Szneka z glancem: http://pl.wiktionary.org/wiki/Plik:Szneka_z_glancem.jpg

rogale marcinskie: http://mojewypieki.blox.pl/2008/10/Rogale-marcinskie.html

faworki, chruściki: http://fotoforum.gazeta.pl/zdjecie/2124964,3,11,30432,Faworki-dla-Ani-.html

placki ziemniaczane: http://www.ciasta.net/placki-ziemniaczane-z1.php

lech premium: http://bestuff.com/images/images_of_stuff/210×600/lech-premium-51095.jpg

kopyta z modra kapusta: http://www.mojegotowanie.pl/zdjecia/kopytka_inaczej

golonka: http://www.mmpoznan.pl/6618/2009/8/16/golonka-z-pelikana-znow-rzucila-na-kolana?category=interwencje

czernina: http://kociolstregi.blox.pl/resource/450x256_czernina.jpg

galart: zdjęcie i potrawa przygotowana przez Christiana Wardę

Film „Gotowanie na ekranie”

Zapraszamy do obejrzenia naszego filmu pt: „Gotowanie na ekranie”, w którym gotujemy potrawy kuchni poznańskiej

”Gotowanie na ekranie”

Polecamy ogladanie filmu w duzym formacie!

Słownik gwary poznańskiej dotyczący terminologii kulinarnej

Pyry z gzikom

Gdy podajom pyry z gzikom,

Az ze smaki slyp przymykom.

Jak so wpucne trzy talyrze

i na koniec je wyliże,

jak so poluzuje pory,

to do drzemki jestem skory.

Szneka z glancem

Najlepszy fras dla człowieka

to poznańska z glancem szneka.

Kto ja wpucnie chociaż raz,

Ten zrozumie, co to fras!

A nie-byle jakie jadło,

Co górą weszło,

A dołem wypadło!

Ślepe ryby

Szumówką w gorze myrdom,

Bo ślepe ryby merdyrdom,

Gotuje swojemu na obiad.

Nic innego by nie zjadł

Ze smaka,

Wiec zupe przyrządzam mu taka.

Ślepy śledź

Ślepego śledzia robi sie tak:

„Jego podstawa jest śledźi brak.

Do tego braku, dla sledzi smaku, wlej wodę z sola,

W której te ryby moczyć się wola,

W dębowych bekach niż pływać w morzu.

Potem kapnij kwaśne mleko,

Niezbyt dużo-bejmów szkoda-

A nic nie kosztuje woda.

Pieprz,cebula, liść laurowy…

I już ślepy śledź gotowy!

Tak się goda po poznańsku….

Cienka parówka- sosyska, sosiska

Czerwona kapusta- modra kapusta

Drożdże- młodzie

Drożdżówka – szneka

Drożdżówka biszkoptowa o delikatnym zapachu amoniaku-amerykanka

Dwie kromki chleba posmarowane masłem lub margaryna, miedzy którymi przeważnie znajduje się plaster sera, wędlina etc. –klapsztula

Dynia-korbol

Fasola szparagowa-szabel

Galareta mięsna – galart, galat, trzesitko, czesitko

Galareta z wieprzowych nóg – zimne nóżki

Gęsta zupa warzywna gotowana na mięsie lub kościach- antop, rampuc, rumpuc, rampcka, repeta

Golonka-ajsbajna

Gruby kawał chleba-glon, glona

Grudki maki lub kaszki w zupie lub sosie-klubry

Indyczka-gula

Jabłko-jabzo

Kakao – kakal

Kalarepa-galarepa

Kapuśniak ze świeżej kapusty-parzybroda

Kartofel-pyra

Kaszanka-kaszok

Kawa zbożowa- kawa ze stodoły

Kopytka-szagowki

Kromka chleba- sznytka, sznyta, kanapka

Królik – krolas

Kruszonka-kruszanka

Kurze udko – pałka

Kwaśne mleko przyprawione cebula i zielem angielskim i liściem laurowym oraz odrobina wody z beczki, w której były solone śledzie podawane w trudnych czasach z ziemniakami w mundurkach – ślepy śledź

Makowiec-makocz

Maślanka – maślana

Mączka ziemniaczana – mączka

Mąka rozprowadzona w wodzie, mleku lub śmietanie służąca do zagęszczania sosu lub zupy-zaklepka

Mięso mielone-melone, siekane

Mięso – chabas

Miętowe cukierki-fefermyncki

Morela-aprykoza

Musztarda-mosztrych

Naleśnik-naleznik

Owsiane płatki – haferfolki

Papieros – ćmik

Placki ziemniaczane-plendze, plindze, plyndze

Polukrowana drożdżówka- szneka z glancem

Porzeczki -świętojanki

Por-pora

Racice wieprzowe-stopki

Rzodkiewka-radyska

Sałata -szalała

Schab-karbonada

Seler-selera

Słaba herbata- fifka

Smalec -smaloch, smoloszek, smolyszek, szmalec

Spirytus-szpryt

Szczypiorek-sznytloch, sznytloczek, sznytloszek, sznytlok,

Szpinak-spinak

Śledziki- slodki, slydki

Świeży boczek-brzuchowina

Truskawka-drzuzgowka

Twarożek ze śmietana – gzik, gzika

Woda gazowana-woda bzyt, woda psyt

Zając – hazaj

Ziemniak-pyra

Ziemniaki puree-ziemniaki deptane

Zmielony-zmelony

Zupa mleczna z zacierkami-naworka

Zupa z fasoli szparagowej zaprawiana octem -szablowka

Zupa ziemniaczana -ślepe ryby

Zupa z kwaśnego mleka lub maślanki z dodatkiem wody, zagęszczona mąką – polewka, polewka

Zupa z płuc (najczęściej wieprzowych)przyprawiona octem-kwasitko, kwaśne

Waldemar Wierzba, Słownik gwary poznańskiej- z naszego na polskie i z polskiego na nasze, Poznań 2009.